Khái niệm quan trắc môi trường là gì? Các quy định về quan trắc môi trường hiện nay?

Ngày nay, cùng với sự lớn mạnh của việc đô thị hóa là sự phát triển của những ngành công nghiệp nặng, điều này gây không ít tác động xấu đến môi trường. Chính vì thế quan trắc môi trường là hoạt động không thể thiếu trong sự phát triển ngày nay. Vậy quan trắc môi trường được quy định như thế nào?

1. Quan trắc môi trường là gì?

Tại khoản 25 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định: 

Quan trắc môi trường là việc theo dõi liên tục, định kỳ, đột xuất, có hệ thống về thành phần môi trường, các nhân tố tác động đến môi trường, chất thải nhằm cung cấp thông tin đánh giá hiện trạng môi trường, diễn biến chất lượng môi trường và tác động xấu đến môi trường.

Ngoài ra, tại Điều 106 Luật Bảo vệ môi trường 2020 có quy định chung về quan trắc môi trường như sau:

• Quan trắc môi trường bao gồm quan trắc chất thải và quan trắc môi trường, được thực hiện thông qua quan trắc tự động, liên tục, quan trắc định kỳ, quan trắc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
• Dự án đầu tư, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp có phát sinh chất thải ra môi trường phải thực hiện quan trắc theo quy định tại Điều 111 và Điều 112 Luật Bảo vệ môi trường 2020, bảo đảm tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật môi trường.
• Khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia quan trắc môi trường và công bố thông tin về chất lượng môi trường cho cộng đồng theo quy định của pháp luật. Tổ chức, cá nhân quan trắc môi trường và công bố thông tin về chất lượng môi trường cho cộng đồng chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của thông tin.
• Hoạt động quan trắc môi trường phải bảo đảm chất lượng và kiểm soát chất lượng, cung cấp kết quả quan trắc chính xác, tin cậy.
• Phương tiện, thiết bị quan trắc môi trường phải được kiểm định, hiệu chuẩn theo quy định của pháp luật về đo lường.

Vì sao phải thực hiện quan trắc môi trường? Quan trắc môi trường có tầm quan trọng như thế nào?

Thực hiện lắp đặt trạm quan trắc để làm gì? Có thể thấy tầm ảnh hưởng của quan trắc môi trường trong đời sống hàng ngày rất quan trọng, cụ thể, khi lắp đặt trạm quan trắc môi trường có các ưu điểm sau:

• Kịp thời phát hiện những ảnh hưởng xấu: Cung cấp những thông tin về môi trường một cách định kỳ, tùy thuộc vào người dùng cài đặt, từ đó giúp cơ quan, đơn vị quản lý hiệu quả. Kịp thời phát hiện những ảnh hưởng xấu để có thể đánh giá chính xác mức độ ô nhiễm có thể gây ảnh hướng đến sức khỏe con người.
• Lợi ích về kinh tế: Lĩnh vực nuôi trồng thủy, hải sản là một lĩnh vực khá nhạy cảm đối với môi trường, vì vậy tram quan trac môi trường nước là phương pháp duy nhất giúp theo dõi điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tôm cá và các sinh vật ở biển, sông, hồ, đặc biệt, vào thời điểm giao mùa, thời tiết có những chuyển biến xấu và ảnh hưởng đến tình trạng chung như chênh lệch nhiệt độ hay oxy hòa tan giữa ngày và đêm.
• Phát triển con người và xã hội: Công nghiệp hóa – hiện đại hóa ngày càng phát triển dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường, nguồn xả thải nước thải và khí thải ngày càng gia tăng chính vì vậy chúng ta cần sinh trắc môi trường với tần suất theo quy định để có thể phần nào nắm bắt cũng như hạn chế được nguy cơ xấu có thể đe dọa đến sức khỏe của con người cũng như các loài sinh vật khác.

Các quy định trạm quan trắc môi trường online hiện nay

Quy định trạm quan trắc online hiện nay được phổ biến như sau:

• Sinh trắc định kỳ hay còn gọi là quan trắc môi trường định kỳ là quá trình thực hiện các văn bản báo cáo đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và khu công nghiệp theo quy định mới nhất của pháp luật. Năm 2020 luật môi trường đã có những dự thảo luật về môi trường sửa đổi, qua đó đã giảm thiểu tần suất báo cáo quan trắc môi trường định kỳ.
• Quan trắc môi trường tự động: đây là ứng dụng tiên tiến nhất của khoa học công nghệ, phương pháp quan trắc môi trường tự động được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực, đặc biệt là:

Trạm quan trắc môi trường nước thải tự động: Các thông số có liên quan đến việc quan trắc bao gồm lưu lượng nước thải đầu vào và đầu ra, độ pH và các thông số đặc trưng theo yêu cầu của nhà nước. Đối với hệ thống quan trắc nước thải  tự động cần có các thiết bị lấy nước tự động, lắp đặt camera có kết nối internet để tiện giám sát cửa thải và có khả năng lưu giữ hình ảnh trong thời gian 3 tháng gần nhất.

Trạm quan trắc môi trường khí thải tự động: đối với trường hợp cơ sở sản xuất có nhiều nguồn khí thải công nghiệp, chủ cơ sở phải quan trắc tự động liên tục các nguồn khí thải ở đầu ra.

Những yêu cầu cơ bản đối với chương trình trạm quan trắc môi trường là gì?

Tram quan trac moi truong la gi? Một số yêu cầu cơ bản của trạm quan trắc được quy định như sau:

• Phù hợp với kế hoạch quản lý, bảo vệ môi trường và tính chiến lược, quy hoạch
• Đảm bảo đủ các quy trình nhưng vẫn đủ tính khả thi, tính hiện đại từ trang máy móc, phương tiện và khoa học, logic
• Thực hiện đủ các quy định về thiết kế chương trình quan trắc của từng loại môi trường như: môi trường nước mặt, nước thải, nước biển, khí xung quanh, khí thải…
• Cần bảo đảm một số các yếu tố cần thiết về tần suất quan trắc của từng loại môi trường trong năm cũng như tần suất, thành phần và thông số quan trắc hợp lý và tối ưu nhất.
• Tuân thủ quy trình phương pháp và bảo quản từng thành phần thông số môi trường cần quan trắc
• Thường xuyên rà soát và kiểm tra, điều chỉnh lại các thông số kiểm tra tính chính xác đồng thời có sự điều chỉnh và bổ sung
• Với những chương trình quan trắc sau khi được thiết kế cần có chứng nhận của cơ quan quản lý liên quan chấp thuận dưới dạng văn bản.